Yadda zaka kare Facebook ɗinka daga masu kutse

Ƴan uwa barka da yau, a kullum ana ƙara samun rahotannin yadda masu kutse ke ci gaba da dandatse asusun da dama daga masu amfani da dandalin sada zumunta na Facebook.

Saidai hakan na da alaƙa da sakacin da mafi yawa ke yi game da ɗaukar matakan kariya, a wannan rubutu na yau, zamu kawo wasu daga hanyoyin da mutum zai bi domin bai wa asusunsa kariya ta musamman daga ƴan dandatsa.

 

  1. Yana da kyau ka dinga canja “Password ɗinka aƙalla bayan sati ɗaya zuwa sati biyu.

Sharuɗan sauya password

A guji sanya lambobi 123456 ko sunanka, ko kuma lambar wayarka, sunan budurwarka, ko unguwarku, a’a yana da kyau ka sanya harufa da kuma lambobi, kai har ma da symbols kamar @”-+*&.

Sannan kada ka yarda ka sanar da wani wannan password ɗin naka.

 

A kula kada kayi amfani da password guda ɗaya a dukkan abubuwanka misali Password a Email da kuma Facebook da sauran abin da kake buɗewa duk su zama iri ɗaya, yin hakan ganganci ne da zai buɗe ƙofa ga masu kutse.

  1. Sanya ƙarin Email a kan account ɗinka: A ƙalla ina bada shawarar kayi adding Email kamar guda uku (3) a kan account ɗinka, ka ga kana da cikakken iko akan asusun,ta yadda duk wani motsi ko wani yunƙuri da aka yi kai tsaye zaka samu bayani.

Ka rufe emails ɗin ta yadda ba wanda zai iya gani

A settings na Email ɗin ka mayar da shi babu wanda zai iya ganin su sai kai kaɗai wato “only me” a yaren Facebook.

  1. Sannan lambar wayarka ta zamo tana aiki kana samun saƙonni a cikinta, da yawa lambobin da muka buɗe Facebook mun rasa layukan, amman har yanzu mun gaza cire lambar daga kan FB ɗin.

Rashin sauya wannan lamba shi ma na taka rawa wajen mu rasa asusunmu na Facebook.

  1. Ka kunna “Login Approval” da “Two-Step Verification.

Yadda zaka sanya shi ne ka bi wannan hanyar ka je :Home -> Account Settings -> Security -> Login Notification sai ka mayar dashi “Enable”

Wannan zai baka damar jin duk wani motsi na account ɗinka, sannan idan zaka yi login, dole sai an turo maka da code ko kuma kayi approving ta wayarka, sannan a nan ɓangaren zaka iya samar da “code generator” ta yadda zaka samar da wani code wanda kai kaɗai ne ka sanshi, idan ka zo yin login bayan password to shi ma zaka saka shi.

 Latsa wannan link domin karanta cikakken bayani kan Facebook Protection

  1. Sanar da Facebook amintattunka

Zaɓar wasu amintattu daga Friend ɗinka, kamar Grantor kenan da za su tsaya maka idan ka samu matsala, zaka iya sanyawa a cikin Settings ɗinka na Facebook.

  1. Ka dinga yin log out duk sanda zaka sauka.
  2. Ka guji yin saving bayanan account ɗinka a waya ko Computer ɗin da ba taka ba.
  3. Ka tantance Link ko Application kafin bashi damar amfani da Facebook ɗinka

Sau da dama idan kana amfani da manhajoji ko wasu shafukan intanet su kan baka zaɓi na ka yi amfani da Facebook domin yin rajista da su, shi ne zaka ga an rubuta maka “Continue with Facebook”, ka tabbatar da ingancin ko wane daga ciki kafin ka amince, domin gudun faɗawa tarkon ƴan dandatsa.

 

  1. Ka tantance ta inda zaka riƙa shiga Facebook

Facebook.com ko manhajojin Facebook, Messenger da Lite, Business Suits ko Facebook Creator su ne zaka iya shiga kai tsaye, ka kula da wani abu bayan waɗannan da za a aiko maka domin shiga Facebook.

Ƴan dandatsa na yin amfani da link misali www.kano.facebook.com wato yin subdomain kenan, a ƙirƙiri wani adireshi na bogi, domin satar bayanai, ya zama dole ka lura da links da ake aika maka, shin Facebook.com ne kai tsaye ko akasin haka?.

  1. Ka dinga updating din browser ko application ɗinka lokaci zuwa lokaci.
  2. Ka daina yawan tura Friend Request ko yawan yin Accept, ka kula sosai wajen karɓar wanda baka san shi ba, yana da kyau ka duba Profile ɗin mutum kafin ka karɓe shi.
  3. Ka daina yawan yin sharing na wani link da baka tantance shi ba.

 

Abubuwan da ya kamata ku sani game da Social Media

Ma’anar Social Media:

Social Media wato kafar sada zumunta, shi ne shafi ko manhaja da za ta bai wa mutum damar tattaunawa da wani ta hanyar rubutaccen saƙo, hoto, ko hoto mai motsi (video) ko kuma ta murya.

Mutane da dama kan tattauna batutuwa tare da musayar ra’ayi a waɗannan shafuka.

 

Ire-iren Social Media:

Daga cikin wadannan shafuka akwai Facebook, Twitter, Instagram, WhatsApp, Snapchat, LinkedIn, Snap Chat, da sauransu.

Meye banbancin Social Media da sauran kafafen yaɗa labarai?

Akwai banbanci da dama tsakanin social media da kuma kafafen yaɗa labarai na Radio da Talabijin.

Misali yanzu idan muna da tashar Radio ko Talabijin a Kano, idan baka saurari shiri a wannan lokacin ba to shirin ya wuce ka, sai dai in tashoshin na amfani da kafafen sadarwa wajen isar da saƙonsu.

Su kuwa shafukan sadarwa ko baka gani a lokacin ba in ka hawo daga baya zaka gani.

Sannan idan iya gari ake suararon Radio to su Social Media sun haɗa al’umma daga dukkan yankuna, wannan ya sanya saƙo a nan yafi saurin tasiri fiye da na Radio.

Radio a kan tantance sahihancin labari kafin a saki, amman shi Social Media kana iya ganin tarin ƙanzon kurege, kasancewar kowa Editan kansa ne.

 

Me ya kamata ka rubuta a social media?

Ɗan uwa ya kamata ka yi nazari ƙwarai da gaske ka san me zaka rubuta ko me zaka saka a social media.

  • Ka kaucewa rubutukan cin zarafin wasu, domin za su iya maka ka a kotu domin neman haƙƙi
  • Ka kaucewa saka hotunan da suke nuna ɓatanci ga wasu.
  • Ka kaucewa saka hotunan tayar da tarzoma ko na faɗan ƙabilanci ko kuma na rikicin
  • Ka kaucewa saka hotunan hatsari ko rikici da za su ɗagawa al’umma hankali.
  • Ka yi amfani da salon shaguɓe ko gugar zana a duk sanda kake son isar da saƙo mai kama da wancan, kada ka kuskura ka kama sunan wani.
  • Ka tabbatar da labari kafin ka yaɗ
  • Ka dinga amfani da Hash Tag a rubutukanka.

 

Yadda Ake Kwafar Rubutu:

Idan kana amfani da Browser kamar su opera fire fox uc browser yadda zaka yi kwafi shi ne zaka danne ɗan yatsan ka a farko ko ƙarshen rubutun da kake son kwafa.

A nan zai baka “select” ko “copy” sai ka shiga zaka ga ya fara highlighting ya sa kala sai ka janyo shi har zuwa inda kake so sai ka danna copy zai saka maka “copied” shike nan.

 

Idan kana amfani da application na Facebook kuma to idan zaka yi copy kawai ka danne kan posting din, zai yi maka copy ko ya baka alamar copy sai ka danna, sai dai shi baya baka damar ka kwafi iya inda kake so sai dai gaba ki ɗayan posting ɗin, in yaso sai ka je ka ciri inda kake so.

 

A WhatsApp kuma yadda ake yin copy shi ne idan ka danne kan rubutun da kake son yin copy za ka ga yasa kala a kan sa, sannan a sama ya baka wasu alamu kamar zaka yi forwarding to a cikin alamun zaka ga wani shape ƙirar “square” sai ka danna zai saka maka “message copied” shi kenan, sai dai shi baya baka damar ka kwafi iya wajen da kake so sai dai gaba ki daya.

Yadda ake ajiye rubutun da aka kwafo wato “Pasting”

Abin da zaka yi shi ne kawai kaje ko ma wane guri ne indai wurin rubutu ne misali wps ko inbox din ka, ko kuma timeline ɗinka da kake posting ko group ko page dinƙa, sai ka danne ɗan ya tsanka a wajen, zai baka “past” sai ka danna shi kenan rubutun zai kawo a wajen sai ka tura ko kayi posting din sa.

Abubuwa 13 da ya kamata ku sani game da Facebook

Menene Facebook?

Facebook ɗaya ne daga cikin dandalin sada zumunta na intanet, suna da shafi (website) da kuma manhaja wato (application) Izuwa yanzu facebook yana da mutane masu amfani dashi kusan Biliyan Uku an kaddamar da Facebook a shekara ta 2004, wanda ya kirkiri dandalin shine Mr. Mark Zuckerberg.

Mai amfani da facebook yana da damar wallafa saƙo wato Posting na rubutu, ko hoto ko kuma bidiyo, ko nuna sha’awa Liking, kai har ma da tsokaci wato Comment, sannan kana iya sake yaɗa saƙon da wani ya wallafa abin da ake kira da Sharing.

Facebook ya sauya suna zuwa Meta

A watan Oktoban shekarar 2021 kamfanin Facebook  ya sanar da sauya sunansa zuwa “Meta” amma wannan sauyin bai shafi sunayen manhajojin da kamfanin yake mallaka ba.

 

Yadda Ake Bude Facebook

Domin buɗe asusu a facebook mutum zai yi amfani da application ɗinsu ko kuma ya ziyarci shafin su a www.facebook.com ko kuma a taƙaice www.fb.com daga nan sai ka shiga “Create Account” bayan ka shiga zai baka zabi kamar haka:

  1. Wurin da zaka saka suna na farko
  2. Wurin da zaka saka suna na biyu
  3. Wurin saka lambar waya ko email
  4. Sai ka zabi jinsi Mace ko Namiji
  5. Sai kuma wurin saka Kalmar sirri (Password) ana bukatar ka saka password mai tsauri kamar harafai, lambobi da alamomi (symbols).
  6. Daga nan sai ka danna sign up.
  7. Zasu tura maka da saƙon Code ta Email ko lambar da ka saka
  8. Sai kaje ka dauko Code din sannan ka saka, ka danna Continue
  9. Shikenan za kayi adding friend, ka saka profile picture da sauransu.
  10. Daga nan asusunka na Facebook ya buɗu.

 

Muhimman Abubuwan Da Yakamata Ka Sani Game Da Facebook:

  1. Home: Gida kenan a hausance to idan kana yin facebook, kamar kaje yawo ne, to in ka tashi dawowa zaka dawo gida to sai mutum ya danna home zai ganshi kamar yanzu ya hawo facebook din, ga masu amfani da app kuma shine a ke kira “News Feed”.
  2. Profile: Bayan ka dawo gida kana buƙatar shiga cikin gidan, to shi profile shi ne cikin gidanka na facebook a nan ne zaka ga dukkan bayanan ka, idan mutum yana neman ka kuma nan ne zai je don ganin duk irin abin da kake wallafawa.
  3. Notification: Nan ne zaka samu ƙararrawar cewa kana da saƙo, idan wani yayi like ko comment a posting dinka, ko wani yayi mentioned dinka to a Notification ne zaka gani cewa wane yayi maka kaza.
  4. Messages/Inbox: A nan ne zaka ga dukkan sakonnin sirri da aka turo maka, ko kuma ka tura, da kuma sakonnin “Chat Groups”.
  5. Chat: A nan ne zaka ga dukkan wadanda suke kan facebook “Online” a wannan lokacin.
  6. Friend Request: A nan ne zaka ga dukkan wadanda suka turo maka da neman abota, inda zaka tantance sannan ka karbesu ko ka kore su.
  7. About: A nan ne zaka ga dukkan bayanan da ke profile dinka, kamar makaranta, wurin aiki, gari, ranar haihuwa, email da makamantansu, a nan ne kuma zaka iya gyara wani daga cikinsu.
  8. Friends: A nan ne zaka ga dukkan abokanan da kake dasu da adadinsu.
  9. Photos: A nan ne zaka ga dukkan hotuna da kake dasu a facebook, da kuma kundi wato Albums da kake da
  10. Likes/Pages: A nan ne zaka ga dukkan shafukan da ka yi Likes dinsu.
  11. Following: A nan ne zaka ga dukkan mutanen da suke following ɗ
  12. Your Pages: A nan ne zaka ga dukkan shafukan da kake admin a
  13. Groups: A nan ne zaka ga dukkan groups da kake ciki.

 

Menene HashTag da yadda ake amfani da shi a Social Media?

Menene HashTag?

HashTag harufa ne ko kalmomi da ake amfani da su a kafafen sadarwa domin nuna alamar wani abu, ana fara shi da alamar # sannan abi bayansa da kalma ko harufan da ake son tagging, ba tare da tazara ba (space), hakan kuma shi yasa ake kiransa da HashTag.

Ana kuma amfani da shi wajen isar da saƙo ga mazauna gari ko wasu yankuna.

 

A ina ake amfani da HashTag?

Ana yin HashTag ne a cikin rubutu domin ƙara baza shi, wato ya ƙara yaɗuwa, ta yadda idan wani na neman wani abu da zarar yayi searching wannan hash tag din zai bada sakamakon rubutukan da aka yi da shi.

Wasu kafafen kamar blog, suna bada damar gurbin da zaka sanya kalmomin da kake son yin tagging, yayin da wasu kuma ake sakawa a gurbin rubutu wato wajen yin posting.

Gurbin da Blog suke bayarwa za su baka dama ka sanya kalmomin ko batun da kake ganin zai ɗauki hankali a kan wannan post ɗin a wajen HashTag.

A wasu daga waɗannan shafukan zaka iya yin following na hashtag ɗin ta yadda zaka dinga ganin duk wani rubutu da aka yi da wannan HashTag.

 

Yaya ake yin HashTag?

Yadda ake yinsa shi ne ana sanya # sannan sai a rubuta abin da ake so ya zamo tag din, misali #BasheerSharfadi shi ne HashTag ɗin da nake amfani da shi a kafafen sada zumunta, don haka idan mutum yayi searching wannan ko ya danna shi a cikin post ɗina, to zai kai shi ya ga duka sauran rubutukan da na yi, ko wani yayi amfani da wannan HashTag ɗin.

Idan wani ya kwafi rubutuna ko yayi sharing to indai da HashTag ɗin a ciki, ina shiga zan gansu gaba ki ɗaya.

 

Sharuɗan HashTag

  1. Ba a bada tazara wato Space, idan misali na rubuta #Basheer (space) Sharfadi to iya kalmar Basheer kawai na yi tagging shi yasa ake haɗe shi waje guda domin yin taggin ɗin abu mai ma’ana.

 

  1. Ba a saka alamar rubutu, sanya alamar rubutu a HashTag zai bada wahala idan wani yana son ya neme ka, ko kuma wani yayi rubutu game da kai yana so ya sanya, don haka bai kyautu ka saka alamomi irinsu _ ba.

 

  1. Sanya kalmomi ko harufan da ba za su wahalar da mutane wajen riƙewa ba, idan ka yi hakan zaka fi samun mutane da yawa, domin wani ko sauraro ya yi zai iya komawa yayi searching domin ganin wannan, hakama idan zai yi rubutu ba zai wahala ba wajen rubutawa.

 

  1. Tsayar da abu guda ɗaya wajen HashTag, kaucewa yin hashtag daban-daban misali yau mun yi #SharfadiBasheer gobe kuma mu yi #BasheerSharfadi a’a ka ɗauki guda ɗaya ka yi amfani da shi.

 

Salon HashTag

Ana yin amfani da salo wanda ba dole bane, wato fara harafin farko da babban baƙi, idan HashTag ɗin ya haɗa sama da kalma ɗaya shi ma haka misali, #WarAgainstFakeNews.

 

Ire-iren HashTag

  1. Akwai HashTag na kalmomi ko ƙungiyoyi da hukumomin Gwamnati ko kuma ɗaiɗaikun mutane.
  2. Akwai HashTag na gari kamar #Kano #Kaduna da sauransu, wanda idan ka yi kana fatana saƙon ya isa ga mazauna wannan gari, shi yasa zaku ga a posting musamman na Instagram da ƴan Kannywood ke yi suna bashi muhimmanci.

 

Misalan HashTag

#KNSG (Kano State Government), #FactCheking #FakeNews #CITAD#CDDWestAfrica #IDPs #Kano #FreedomRadioNigeria #BBCHausa #Hisbah.

 

Muhimmancin yin amfani da HashTag

  1. Isar da saƙon abin da ke ci muku tuwo a ƙwarya ga hukumomi, zaka iya tagging na hukumar da rubutunka ya shafa ta hanyar HashTag, an yi irin wannan lokacin da aka fara batun yaran Kano da aka sace aka sayar a Onitcha.
  2. Kamfanunuwa da ƙungiyoyi masu zaman kansu da masu sayen kaya na amfani da shi wajen bibiya, misali ina gangami yaƙi da shan ƙwaya, sai nake tagging ɗin kalmomin da suka shafi hakan, to zan ga masu irin wannan gangami a sassan duniya, su ma kuma za su ga nawa, ta nan zaku iya ƙulla alaƙa.
  3. Gayyato mutane zuwa wajenka, misalin irin wanda ake amfani a Arewa24 za a ce ku biyo mu a HashTag ɗin mu na #Zafafa10 da makamantansu, to ko a Rediyo kake shiri zaku iya ƙirƙira domin wannan.

 

Da wannan muke bada shawara ga kungiyoyi da marubutanmu kan su samar da HashTag da za su riƙa amfani da shi a rubutukansu.

Menene Facebook Protect da ake buƙatar mutane su yi cikin kwanaki 15?

Da yawa ƴan uwa masu amfani da dandalin sada zumunta na Facebook sun wayi gari da samun saƙo ta Imel mai taken Facebook Protect wanda ke buƙatar mai amfani da dandalin ya amince, sannan ya aiwatar da shi cikin kwanaki goma sha biyar.

A wannan rubutu zamu yi nazari a kan wannan tsari na Facebook Protect da kuma yadda ake shigar sa.

 

Menene Facebook Protect?

Tsarin Facebook Protect da kamfanin Facebook ke neman masu amfani da shi su shiga, shiri ne na sake sanya matakan kariya a asusun masu amfani da shi.

Matakan sanya tsaro a asusun Facebook domin gudun masu kuste, su ne kamfanin ya tattare su waje guda ya basu take da Facebook Protect.

Ka latsa wannan link domin samun ƙarin bayani game da wannan tsari daga kamfanin Facebook.

Kamfanin Facebook yana ɗaukar wannan mataki ne, saboda yawaitar samun ƴan dandatsa da ke yin kutse a asusun masu amfani da shi.

Na san mai karatu shaida ne kan yadda a kullum kuke ganin an yi awon gaba da asusun abokanan hulɗar ku ta Facebook.

Amfani da waɗannan matakan kariya su ne riga kafin da za su bashi kariya daga waɗancan ƴan dandatsa.

 

Duk mai amfani da Facebook ne ya samu saƙon Facebook Protect ta Imel?

Ba kowane mai amfani da shi bane, aka aika wa da wannan saƙo, wanda hakan ke nufin nan gaba za a aika wa wasu.

Wasu kuma dama suna kan tsarin, ma’ana sun riga sun ɗauki matakan kariya a asusunsu don haka a yanzu babu buƙatar sake wa.

Duk da haka zaka iya bincika wa ka gani a asusunka, domin ganin ko ka shiga Facebook Protect ko baka shiga ba.

Me zai faru idan baka shiga tsarin Facebook Protect ba har tsawo kwanaki 15 bayan aike maka da saƙo?

Kamfanin Facebook ya ce, zai hana mutum shiga dandalin matuƙar yayi kwana 15 da samun saƙon Imel amma bai amince da shirin Facebook Protect ba.

 

Yaya ake shiga tsarin Facebook Protect?

Domin shiga tsarin matakan kariyar tsaro na Facebook Protect a asusunka sai ka shiga manhajarka ta Facebook sannan ka bi wannan matakai.

Ka shiga “Settings”

A ciki zaka ga Settings & Privacy

Daga nan sai ka shiga “Password & Security”

A nan ne zaka ga Facebook Protect ko “Check your important security settings.”

A nan zaka shiga inda zaka ga matsayin asusunka game da Facebook Protect, idan ka shiga zai nuna maka “Facebook Protect is On” idan kuma baka shiga tsarin ba zaka ga ya nuna maka “Facebook Protect is Off”, kamar yadda kuke gani a ƙasa.

 

Zaka iya shiga ciki domin amfana da tsarin.

Kana shiga zaka ga ya buɗe maka kamar yadda kake gani a wannan hoton.

Sai ka shiga “Next”.

 

Abubuwan da ake buƙata a Facebook Protect:

Abu na farko da ake buƙata shi ne ka sanya kalmomin sirri wato Password mai tsauri wanda wani ba zai iya kintata ba.

Saboda haka a guji saka suna, ko sunan uwa, uba ko ɗa, maimakon hakan a yi amfani da suna da lamboni da kuma alamomin rubutu, sannan kada ka bai wa kowa password ɗinka.

Abu na biyu shi ne kunna Two-step verification, ƙarin tsaron da zai ƙarfafi password ɗinka, wannan shi zai bada dama ko da ka shiga asusunka da password to ba zai buɗe ba, har sai an aiko maka da wasu lambobi ta lambar waya ko Imel ɗinka domin tabbatar da cewar kai ne.

Saboda haka babu wanda zai iya shiga asusunka sai da wannan, amma ka tabbatar da inganci da tsaron layin wayar da zaka saka a wannan tsari.

Abu na uku shi ne, Login Notification Alert ka kunna ƙararrawa domin sanar da kai a duk lokacin da aka yi ƙoƙarin shiga asusunka.

Ga ƙarin wasu hotunan yadda zaku gani.

 

Wane amfani tsarin Facebook Protect ke da shi?

Kamar yadda na faɗa a baya, yanzu abu ne mai sauƙi da nan take ƴan dandatsa sun yi awon gaba da asusun Facebook, to wannan tsari abu ne da zai jefa ƴan dandatsa a tsilla-tsilla a duk lokacin da suka yi ƙoƙarin satar asusunka, saboda haka yinsa na da muhimmanci.